Naber-orgel
Baron Van Wijnbergen schonk in 1845 een nieuw mechanisch sleepladen-orgel aan de rond 1823 gebouwde parochiekerk van Bussloo (Gelderland).
Het werd gebouwd door de firma C.F.A. Naber. P.J. Adema & Zn. werkte rond 1900 aan het orgel. Het orgel is in 1975 gerestaureerd door Verschueren. De Trompet 8′ is niet aanwezig, en is er mogelijk ook nooit geweest. Op 6 april 1975 is het instrument weer officieel in gebruik genomen.
Het orgel is inmiddels een Rijksmonument.
Geschiedenis van het orgel
In 1846, negentien jaar nadat hij zijn eerste orgel had gebouwd (voor de kerk in Terwolde) en drie jaar na de bouw van het orgel van Voorst, kreeg Carl Friedrich August Naber opdracht voor de bouw van een orgel voor de Sint Martinus kerk in Bussloo. Opdrachtgever was Baron Van Wijnbergen, die in 1818 ook de kerk had laten bouwen.
Begin 20e eeuw werd de orgelkast voorzien van een nieuwe verfkleur en het orgelbalkon toegevoegd (zie foto links).
Tijdens de restauratie eind jaren ’80 zijn de originele kleuren hersteld en is het orgelbalkon verwijderd en het orgel naar voren verplaats, zodat het orgel beter tot zijn recht kwam. Nu ziet het er weer, op een enkel detail na, uit zoals het er in 1846 uit gezien moet hebben.
In 2001 zijn, op initiatief van de toenmalige pastor Hein de Jong, de pijpen voor de Trompet 8′ register toegevoegd door orgelbouwermakerij Reil BV, gefinancierd door een directe nazaat van de Baron Van Wijnbergen. Het orgel is nu eindelijk compleet.
Waterstaatkerk
Van de vijf kerkgebouwen in de gemeente Voorst die monumentale orgels binnen hun muren hebben is de kerk van Bussloo veruit de jongste: nog geen twee eeuwen oud. Tijdens de Reformatie waren in het oostelijk deel van de Veluwe veel kerkgemeenschappen overgegaan van het katholieke naar het protestantse geloof. De hervormde religie werd de staatsgodsdienst en daarmee – formeel gezien tenminste – de enige toegelaten godsdienst. Veel katholieke gemeenschappen hielden hun diensten in schuilkerken. Aan het begin van de negentiende eeuw kregen ze weer toestemming om eigen kerken te bouwen. De weldoener Johannes Wilhelmus Aloysius baron van Wijnbergen was “heer” van landgoed Bussloo en liet in 1818 op zijn landgoed een R.K. kerk bouwen. De bouwplannen moesten vooraf ingediend worden bij het Ministerie van Waterstaat. Dit ministerie moest er zijn goedkeuring aan geven, vandaar dat de kerken die in deze periode werden gebouwd “Waterstaatskerken” worden genoemd. De meeste van die Waterstaatskerken zijn later veranderd en uitgebreid, maar in Bussloo is de kerk redelijk intact gebleven.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| – Manuaal | 10 |
| – Pedaal | aangehangen |
| Totaal aantal stemmen | 10 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Temperatuur | Equal temperament |
Dispositie
Manuaal: C – f3 Prestant 8′, Bourdon 8′, Viola di Gamba 8′, Octaaf 4′, Fluit d’Amour 4′, Quintfluit 3′, Super Octaaf 2′, Mixtuur III-IV sterk (bas), Mixtuur V sterk (discant), Trompet 8′ (B/D).
Pedaal: C – f° Aangehangen.
| Vulstem | Samenstelling |
| Mixtuur | C: 2′ – 1 1/3′ – 1′. c°: 2 2/3′ – 2′ – 1 1/3′ – 1′. c’: 4′ – 2 2/3′ – 2 2/3′ – 2′ – 1 1/3′. c”: 5 1/3′ – 5 1/3′ – 4′ – 2 2/3′ – 2′. |
